Meer transparantie voor BVD en MID

De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) en Militaire Inlichtingendienst (MID) veranderen van naam.

Voortaan gaan de twee diensten door het leven als Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Dit gebeurt op grond van de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, die vandaag in werking treedt.

Met de nieuwe wet wordt voldaan aan de eisen die het nationale en internationale recht stellen. Zo vloeit uit het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM) voort dat het werk van inlichtingendiensten voorzienbaar en kenbaar moet zijn voor de burger. Deze transparantie vormt een belangrijk element in de nieuwe wet.

Bevoegdheden

Met de nieuwe wet worden de bevoegdheden die de BVD en MID nu hebben (zoals volgen en observeren, inzet van agenten en aftappen van telecommunicatie) op een duidelijke manier geregeld. Bijzondere bevoegdheden die diep ingrijpen in de privacy van de burger, mogen pas worden uitgeoefend nadat de betrokken minister daartoe toestemming heeft gegeven.

Jaarverslag

De jaarverslagen van de diensten die sinds enige tijd verschijnen, krijgen voortaan een verplicht karakter. In de jaarverslagen, die uiterlijk in de maand april moeten worden uitgebracht, wordt zowel een terugblik opgenomen op de aandachtsgebieden in het afgelopen jaar als zicht gegeven op de aandachtsgebieden in het lopende jaar.

Notificatie

Notificatie houdt in dat een betrokkene actief geïnformeerd wordt over het feit dat een bepaalde bevoegdheid jegens hem is gebruikt. Met de invoering van de notificatieplicht wordt beoogd bij te dragen aan rechtsbescherming van de burger.

Inzageregeling

De wet regelt de inzage in persoonsdossiers. Daarbij is de ook mogelijkheid gecreëerd voor de directe familie van een overleden persoon om inzage te krijgen in het eventueel bij de diensten aanwezige persoonsdossier van de overleden persoon.

Commissie van Toezicht

Er komt een onafhankelijke Commissie van Toezicht, bestaande uit drie leden. De leden zullen, op voordracht van de Tweede Kamer, bij koninklijk besluit worden benoemd. De Commissie van Toezicht zal achteraf toezicht uitoefenen op de rechtmatigheid van de uitvoering van zowel de nieuwe WIV als de Wet veiligheidsonderzoeken. Verder zal zij de betrokken minister adviseren bij de behandeling en beoordeling van klachten over de diensten, die bij de Nationale ombudsman zijn gedeponeerd. De Commissie zal, onder wettelijke verplichting tot geheimhouding, inzicht krijgen in alle gewenste gegevens.

Nieuwe inlichtingentaak

AIVD en MIVD hebben ten opzichte van de oude situatie een nieuwe taak, namelijk het verrichten van onderzoek betreffende andere landen ten aanzien van onderwerpen die door de minister-president in overeenstemming met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister van Defensie zijn aangewezen.