Zorgen over heimelijke beïnvloeding door andere landen

Andere landen proberen in Nederland de publieke opinie of democratische processen te beïnvloeden. Omdat sociale media daarbij een belangrijke rol spelen wil het kabinet met hen in gesprek gaan over hoe heimelijke politieke beïnvloeding tegen kan worden gegaan. Dat schrijft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties aan de Tweede Kamer.

Internet geeft heimelijke politieke beïnvloeding nieuwe dynamiek

Media en technologiebedrijven (zoals Google en Facebook) hebben een belangrijke rol bij de afweging of er sprake is van desinformatie of nepnieuws op sociale media. Daarom wil het kabinet met hen in gesprek gaan. Politieke beïnvloeding door andere landen in Nederlandse interne aangelegenheden of democratische processen vindt het kabinet volstrekt onwenselijk. Als dit zich voordoet, treedt het kabinet daar tegen op.

Heimelijke politieke beïnvloeding is geen nieuw fenomeen. De opkomst van internet heeft het echter wel een nieuwe dynamiek gegeven. Desinformatie kan makkelijk, anoniem, snel en goedkoop verspreid worden. De afgelopen jaren is daar door de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten en in het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) over gerapporteerd.

Eén van de kernbevindingen in het CSBN is dat digitale aanvallen gebruikt worden om democratische processen te beïnvloeden. Dat vormt in toenemende mate een bedreiging voor de nationale veiligheid. Ook worden overheidsinstellingen herhaaldelijk doelwit van omvangrijke en hardnekkige cyberaanvallen.

Nieuwe Wiv nodig voor onderzoeken AIVD

Om zicht te krijgen op het fenomeen van digitale aanvallen en de (politieke) beïnvloeding is onderzoek naar de intenties en capaciteiten van statelijke actoren nodig. Dat gebeurt door de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten, waaronder de AIVD. Voor het blijven verrichten van dit onderzoek is volgens het kabinet de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) noodzakelijk.

De AIVD, Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en het Nationaal Cyber Security Centrum hebben het Nationaal Detectie Netwerk opgezet om vroegtijdig aanvallen te onderkennen van bijvoorbeeld terroristen, vijandige hackers en (militaire) opponenten, en betrokken instanties te informeren.

Extra geld voor digitale veiligheid

In het regeerakkoord is structureel 95 miljoen euro extra gereserveerd voor digitale veiligheid. Dat gaat onder andere naar meer personele capaciteit en ICT-voorzieningen voor de NCTV, AIVD, en de ministeries van Defensie, Buitenlandse Zaken, Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en Klimaat.

Lees de brief van de minister over heimelijke politieke beïnvloeding.