De AIVD bestaat tachtig jaar

Directeur-generaal Erik Akerboom sprak bij de start van het jubileum zijn waardering uit voor de medewerkers van de AIVD, ook die uit het verleden. Omdat zij ‘bereid zijn hun schouders te zetten onder werkelijk bijzonder werk. Nederland is daardoor veiliger en in die veiligheid kunnen vrijheden floreren’.

Het jubileum valt in een periode van conflict en onrust. Niet eerder moest de AIVD voor de veiligheid van Nederland zoveel dreigingen tegelijk onderzoeken en met zoveel urgentie.

En niet eerder werd de AIVD zoveel bevraagd door organisaties over wat zij kunnen doen om hun processen en mensen te beschermen.

Oprichting net na de oorlog

De eerste voorloper van de AIVD, het Bureau Nationale Veiligheid, werd op 29 mei 1945 opgericht om onder meer achtergebleven netwerken van Duitse agenten op te sporen, die de kwetsbare vrede konden verstoren met sabotage en terreur. Tijdens de Koude Oorlog onderzocht de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) de dreiging uit onder meer de Sovjet-Unie, waarmee een derde wereldoorlog werd gevreesd.
In de jaren zestig, zeventig en tachtig speelde de dreiging van politiek terrorisme een grote rol, van organisaties als de RAF, de ETA en de IRA. In de jaren negentig, en vooral na 9/11 stond voor de dienst de dreiging van jihadistische aanslagen centraal.

Grote hoeveelheid dreigingen

Het huidige dreigingsbeeld wordt gekenmerkt door de grote hoeveelheid dreigingen tegelijk. Nederland is het doelwit van cyberaanvallen, spionage en (voorbereidende) sabotagehandelingen, door andere landen. Het dreigingsniveau terrorisme is sinds 2023 op het een-na-hoogste niveau. Er zijn nieuwe terroristische dreigingen, zoals die van anti-institutioneel extremisten. En de AIVD onderzoekt ondermijning van de democratische rechtsorde door criminele netwerken.

Zo past de AIVD zijn werk steeds aan, om een antwoord te kunnen hebben op de dreigingen van het moment.