Individualisering van terrorisme maakt dreiging onvoorspelbaarder

Radicalisering is steeds vaker een individueel proces. Ook het plegen van een aanslag is meer dan eerder een individuele aangelegenheid. Hierdoor is het lastiger om te voorspellen wie, wanneer en waarom iemand overgaat tot een geweldsdaad. Dit staat in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), dat is opgesteld op basis van informatie van onder andere de AIVD.

De kans op een terroristische aanslag in Nederland is reëel, daarom blijft het dreigingsniveau op 4 (substantieel).

Vergroot afbeelding Omslag publicatie Dreigingsbeeld Nederland december 2025
Beeld: ©AIVD

Centraal geleide terroristische organisaties vormen nog steeds een grote dreiging voor de veiligheid in Europa. Tegelijkertijd vindt radicalisering steeds vaker plaats op bijvoorbeeld sociale media, gamingplatformen en in chatgroepen die niet direct door deze organisaties worden aangestuurd. Door het gebruik van fluide online netwerken verspreiden (aanhangers van) terroristische organisaties propaganda, kennis en ideeën om individuele personen te stimuleren terroristisch geweld te gebruiken. De impact van een aanslag door een alleenhandelende dader - bijvoorbeeld een mesaanval of het inrijden op personen met een auto - is kleiner, maar de kans dat een dergelijke aanslag succesvol wordt uitgevoerd is groter.

Jihadisme

De dreiging van jihadistische aanslagen in Europa en Nederland blijft aanwezig. De dreiging lijkt tijdelijk af te nemen omdat internationale terroristische organisaties zoals ISIS en Al Qa’ida door aanhoudende contraterrorisme-operaties wereldwijd op dit moment waarschijnlijk minder in staat zijn om in Europa aanslagen uit te voeren. ISIS heeft echter het vermogen om de aanslagcapaciteiten snel weer op te bouwen, wanneer militaire operaties tegen ISIS afnemen. In 2025 zijn er in Nederland enkele jihadistische terrrorismeveroordeelden met een hoger dreigingsprofiel vrijgekomen uit detentie. Deze vrijgelaten terrorismeveroordeelden hebben voor zover zichtbaar tot op heden geen handelingen verricht die wijzen op het voornemen een terroristische aanslag te plegen. Het valt niet uit te sluiten dat deze personen kunnen overgaan tot jihadistisch gemotiveerd geweld. Nieuwe vrijlatingen vanaf 2027 kunnen de terroristische dreiging verhogen.

Rechts-extremisme

De dreiging vanuit rechts-extremisme is onveranderd. Binnen het rechts-extremistische milieu zijn diverse aanhoudingen verricht, maar er zijn geen aanwijzingen dat de bereidheid om geweld te gebruiken is toegenomen. De meeste rechts-extremisten zien het openlijk oproepen tot geweld als contraproductief. In plaats daarvan wordt, steeds succesvoller, ingezet op het normaliseren van rechts-extremistische ideeën en activiteiten. Deze normalisering zorgt voor angst, haat en racisme in de samenleving en ondermijnt de sociale cohesie. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot geweldsincidenten.

Actueel dreigingsniveau

Het DTN is een analyse van nationale en internationale terroristische dreiging tegen Nederland en Nederlandse belangen in het buitenland. De NCTV stelt twee tot drie keer per jaar het DTN op. De AIVD draagt met inhoudelijke informatie bij aan dit dreigingsbeeld.