Contraterrorisme in Nederland

11 September heeft op pijnlijke wijze duidelijk gemaakt dat terrorisme een bedreiging van de nationale veiligheid vormt. Nationaal en internationaal staat terrorismebestrijding dan ook hoog op de politieke agenda. Drs. E.S.M. Akerboom, directeur democratische rechtsorde van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, schreef in het juninummer van het Tijdschrift voor de Politie een artikel over contraterrorisme in Nederland. Dit artikel schetst (de radicalisering van) het islamistisch terrorisme in Nederland en de werkwijze van de AIVD. Hierbij wordt gewezen op het grote belang van een intensieve samenwerking tussen de AIVD en de politie.

Hieronder volgen de conclusies uit het artikel. Het hele artikel in PDF-formaat kunt u downloaden aan de rechterzijde van het scherm.

  • Op dit moment kan worden gesteld dat de geweldsdreiging die uitgaat van het islamistisch terrorisme zich ontwikkelt naar een aanzienlijke en structurele exogene én endogene dreiging.
  • Radicaal-islamitische personen en groeperingen in vele landen blijken er in toenemende mate in te slagen gematigde moslims ervan te overtuigen dat de verwezenlijking van een maatschappij die in overeenstemming is met de zuivere islam dé oplossing biedt voor onrechtvaardigheden in de betreffende samenleving.
  • Op indringende wijze is aan het licht gekomen dat ook sommige in Nederland opgegroeide moslims ontvankelijk zijn voor radicaal-islamitische opvattingen en manipulatie. Een aantal van hen is geradicaliseerd en succesvol gerekruteerd voor de jihad met het martelaarschap in het vooruitzicht.
  • Contraterrorisme geschiedt in Nederland op basis van een brede benadering. Dit houdt in dat terrorisme niet als een geïsoleerd fenomeen wordt bestreden maar in combinatie met aangrenzende fenomenen van radicalisering en rekrutering. Om effectieve interventies te kunnen doen, moeten signalen in een vroegtijdig stadium worden onderkend.
  • Effectieve contrastrategieën zijn in ieder geval gericht op de volgende relevante categorieën: terroristen, ondersteuners, sympathisanten, de (moslim)gemeenschap.
  • De bestrijding van het islamistisch terrorisme vergt niet alleen een grote inspanning van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, politie en justitie, maar behoeft ook voortdurende aandacht op andere beleidsterreinen, zoals het immigratie- en vreemdelingenbeleid en het integratiebeleid.
  • Het onderkennen van terroristische netwerken en het voorkomen van aanslagen is een kerntaak van de AIVD.
  • De bestrijding van het internationaal terrorisme vraagt om een nauwe samenwerking en gegevensuitwisseling met buitenlandse opsporings-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten.
  • Terrorismebestrijding bestaat in belangrijke mate uit het onderkennen en zo nodig onder controle stellen van radicale kernen en netwerken en uit het tijdig signaleren en voorkomen van radicalisering. Hiertoe is intensieve samenwerking essentieel (met BZK, Justitie, OM/LOvJ, KLPD/UTBT, MIVD, Kmar, politiekorpsen, RID'en, en andere).
  • Alleen al vanwege haar rol bij het opsporen en vervolgen van strafbare feiten is de politie een belangrijke partner voor de AIVD bij de bestrijding van terrorisme. In toenemende mate zal de politie ook informatie kunnen verschaffen die helpt radicaliseringsprocessen in een vroegtijdig stadium te onderkennen. Het zwaartepunt ligt daarbij op de kwaliteit van haar relatie met (personen in) de moslimgemeenschap.
  • De regionale inlichtingendiensten vormen het schakelpunt tussen politie en AIVD. Het toenemende belang van deze schakelfunctie geeft de kwaliteitsverbetering die binnen de RID'en is ingezet extra gewicht.