Veiligheidsonderzoeken

Op diverse plekken in de samenleving zijn functies te vinden vanwaaruit de persoon die deze functie vervult de nationale veiligheid schade kan toebrengen.

Deze functies komen onder andere voor bij de rijksoverheid, de Nationale Politie en bedrijven die een rol spelen in vitale processen. De functies worden door de betrokken minister aangewezen als vertrouwensfunctie.

Wij voeren veiligheidsonderzoeken uit om te beoordelen of wij aan een (kandidaat-)vertrouwensfunctionaris een 'verklaring van geen bezwaar' (VGB) kunnen afgeven. Ook door het verrichten van veiligheidsonderzoeken stellen wij de betreffende instanties in staat om hun verantwoordelijkheid voor de nationale veiligheid te nemen.

'"Veilige" mensen op essentiële functies.'

Per 1 oktober 2018 is de ministeriële Regeling Unit Veiligheidsonderzoeken in werking getreden. Hiermee is het kader geschapen om de Businessunit Veiligheidsonderzoeken van de AIVD en het Bureau Veiligheidsonderzoeken Defensie van de MIVD samen te laten gaan in een nieuwe Unit Veiligheidsonderzoeken (UVO).

Vooruitlopend op deze samenwerking is per maart 2018 het beleid van de MIVD en AIVD op het gebied van veiligheidsonderzoeken gelijkgetrokken.

Er zijn in 2018 eerste stappen gezet om ook de werkprocessen van beide organisaties te uniformeren. De gedachte achter het samengaan is: één beleid, één systeem, één locatie.

Ook is in 2018 de elektronische Opgave Persoonlijke Gegevens (eOPG) beschikbaar gekomen voor een deel van de aanvragende werkgevers.

Dit is voorlopig alleen voor AIVD-onderzoeken. Voor deze groep is het proces volledig gedigitaliseerd.

Het gaat om de aanvraag die de werkgever doet en de persoonlijke gegevens die de werknemer voor het onderzoek moet invullen.

De mensen die een veiligheidsonderzoek moeten ondergaan, loggen met DigiD in op een beveiligde omgeving.

Activiteiten en resultaten

De AIVD en de mandaathouders (Nationale Politie en Koninklijke Marechaussee) hebben in 2018 gezamenlijk bijna 44.000 veiligheidsonderzoeken uitgevoerd naar personen die een vertrouwensfunctie (wilden gaan) vervullen.

Dat aantal wijkt nauwelijks af van het aantal verrichte onderzoeken (ruim 45.000) in 2017.

Uitgangspunt is dat 90% van de veiligheidsonderzoeken die de AIVD zelf uitvoert binnen de maximale wettelijke beslistermijn van 8 weken moet zijn afgerond. Met bijna 89% werd dit streven nagenoeg gehaald.

'AIVD en MIVD samen in Unit Veiligheidsonderzoeken: één beleid, één systeem, één locatie.'

Meer onderzoeken afgerond door AIVD

De belangrijkste oorzaak daarvan is de substantieel verhoogde instroom van het aantal veiligheidsonderzoeken. De AIVD heeft in 2018 bijna 20% meer onderzoeken afgerond dan in 2017.

De oorzaak voor deze stijging is bijna volledig terug te voeren op de toegenomen vraag naar onderzoeken in de burgerluchtvaart, die door ons afgehandeld moesten worden.

Daarnaast heeft ook de voorbereiding op de gezamenlijke Unit Veiligheidsonderzoeken capaciteit gekost.