Het inlichtingenonderzoek van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) richt zich onder meer op het onderkennen en duiden van de directe dreiging en langetermijngevolgen voor Nederland en zijn bondgenoten.

De Russische staat past uiteenlopende middelen toe om de overhand te krijgen in het conflict met Oekraïne. Naast de inzet van Russische lucht-, zee- en voornamelijk landstrijdkrachten wordt er ook op andere fronten oorlog gevoerd.

Zo zet Rusland op grote schaal huurlingen in, maakt het gebruik van spionage en sabotage en streeft het met cyberoperaties een verstorend effect na. 

Russische cyberoperaties zijn voornamelijk bedoeld om de Oekraïense samenleving te ontwrichten. De AIVD en MIVD ondersteunen Oekraïne op dit gebied door het land te helpen zich beter te weren tegen Russische aanvallen op de lokale vitale infrastructuur en energievoorzieningen.

In strijd met het Westen

Rusland vecht lokaal in Oekraïne, maar ziet zichzelf in een strijd verwikkeld met het hele Westen om machtsinvloed op de wereldorde - en Europa in het bijzonder.

Sinds het einde van de Koude Oorlog zijn de internationale verhoudingen, vooral tussen Rusland en het Westen, niet meer zo gespannen geweest. 

Gevolgen voor Nederland

Vooralsnog is Oekraïne het grootste slachtoffer van de Russische agressie, maar ook de veiligheid van Nederland en Europa is hierdoor in het geding.

Onze open en democratische samenleving ondervindt nu al de gevolgen op economisch, militair, diplomatiek en maatschappelijk vlak. Van stijgende energiekosten en hogere voedselprijzen tot de verspreiding van desinformatie en dreiging van nucleaire wapens: dit leidt stuk voor stuk tot meer onzekerheid in de samenleving over wat ons te wachten staat.

Via cyberaanvallen, spionage en heimelijke campagnes probeert Moskou de westerse democratische processen verder te beïnvloeden en destabiliseren. 

De AIVD en MIVD zien dat Rusland de vitale infrastructuur heimelijk in kaart brengt. Zo kunnen Nederlandse internetkabels, gasleidingen en windmolenparken kwetsbaar zijn voor sabotage. De Russische staat zet stappen die duiden op spionageactiviteiten en voorbereidingshandelingen voor verstoring en sabotage van die vitale infrastructuur.

Blik op de toekomst

Het verdere verloop van dit conflict laat zich moeilijk voorspellen, maar zal medebepalend zijn voor onze toekomstige veiligheid en welvaart. Europa en Nederland moeten er rekening mee houden dat deze oorlog nog jaren kan duren. Op de lange termijn zal de confrontatie tussen Rusland en het Westen waarschijnlijk voortduren.

De uitkomst van het conflict is van meerdere factoren afhankelijk, zoals de aanhoudende gevechtsbereidheid en het militaire vermogen van beide landen. Ook het draagvlak van de internationale gemeenschap om Oekraïne gezamenlijk te steunen en de NAVO en EU verder te versterken is een essentiële factor.

Download de publicatie

In de gezamenlijke publicatie 24/2 - De Russische aanval op Oekraïne: een keerpunt in de geschiedenis geven de AIVD en MIVD inzicht in de betekenis van deze oorlog, nu en in de toekomst.

Of ga terug naar de overzichtspagina met alle onderwerpen.

Cybersecuritylessen van het NCSC

Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) detecteert en analyseert cyberdreigingen die mogelijk verband houden met de oorlog in Oekraïne. Op basis van deze inzichten heeft het NCSC, in samenwerking met cybersecuritypartners vanuit de Nederlandse overheid, een brochure uitgebracht met de belangrijkste cybersecuritylessen voor Nederlandse bedrijven en organisaties.

Download deze publicatie op de NCSC-website.