Welke vormen van spionage zijn strafbaar?
De meeste spionageactiviteiten, zoals het schenden van staats-, ambts- of bedrijfsgeheimen, zijn al lange tijd strafbaar volgens het Wetboek van Strafrecht.
Vanaf 15 mei 2025 zijn meer vormen van spionage strafbaar, zoals digitale spionage en diasporaspionage. Hiermee is de nationale veiligheid, de veiligheid van personen, vitale infrastructuur en hoogwaardige technologieën beter beschermd.
De uitbreiding van de wet zorgt voor meer mogelijkheden om op te treden tegen spionageactiviteiten die worden vastgesteld door bijvoorbeeld de AIVD of de MIVD. Er bestond al wetgeving die klassieke spionage strafbaar stelt, zoals het delen van staatsgeheimen. Maar vormen en inzet van spionage veranderen. Ook als een persoon gevoelige informatie lekt die niet staatsgeheim is, of als iemand handelingen uitvoert voor een buitenlandse overheid, is dat nu strafbaar als het de Nederlandse belangen ernstig kan schaden.
Het strafrecht kon voorheen onvoldoende optreden tegen het spioneren voor een buitenlandse overheid. Denk daarbij aan activiteiten als het ophalen en bezorgen van pakketjes, het volgen van personen en het verspreiden van informatie.
Het nieuwe wetsvoorstel maakt spioneren voor een ander land strafbaar. Het gaat hierbij wel specifiek om het uitvoeren van activiteiten die zwaarwegende Nederlandse belangen in gevaar brengen, zoals de nationale veiligheid en de veiligheid van personen.
In de meeste gevallen is samenwerken met buitenlandse overheden en uitwisselen van informatie niet strafbaar en zal het dat ook niet worden. Nederland is immers een open samenleving, waar contact met buitenlandse overheden, bedrijven en wetenschappers mogelijk moet blijven.