Aanslagen bevestigen Dreigingsbeeld

Het jihadistisch terrorisme in het Westen houdt aan. De meeste aanslagen lijken door ISIS geïnspireerd en worden gepleegd met eenvoudig te verkrijgen middelen als messen en voertuigen.

De dreiging van gecoördineerde aanslagen door ISIS of Al Qaida blijft ook bestaan. ISIS heeft mogelijk nog steeds enkele tientallen operatives tot zijn beschikking in Europa. Dat staat in het 45e Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, dat mede op basis van informatie van de AIVD tot stand wordt gebracht.

De dreiging in Nederland blijft hoog, de kans op een aanslag is reëel (niveau 4 van de 5).

Nederland legitiem doelwit voor jihadisten

Nederland is een legitiem doelwit voor jihadisten door deelname aan de anti-ISIS- coalitie. Ook wordt Nederland door jihadisten gezien als een land waar anti-islamuitingen vrij spel hebben. De Nederlandse jihadistische beweging bestaat uit tenminste enkele honderden mensen. De laatste maanden ziet de NCTV dat zij zich opener manifesteren op sociale mediaplatformen. Ook reageren Nederlandse jihadisten op afgesloten fora, waar de toon een stuk harder is.

Arrestaties en onderzoeken tonen aan dat er jihadisten in Nederland zijn die bereid zijn om geweld te gebruiken. Maar wat ook opvalt is dat zij tot nu toe nauwelijks stappen ondernemen om tot geweld over te gaan. De terugkeer uit Syrië van ervaren, geharde jihadisten kan deze dynamiek veranderen.

Steeds minder uitreizen

Er reizen steeds minder mensen uit Nederland naar Syrië en Irak. Tot 1 juni 2017 zijn ongeveer 280 personen uitgereisd. Het aantal personen uit Nederland met jihadistische intenties in Syrië en Irak is nog steeds ongeveer 190. Daarnaast is er waarschijnlijk nog steeds een aantal Nederlandse jihadisten dat zich bij ISIS of een andere groep in het Midden-Oosten wil voegen. Het aantal terugkeerders staat op ongeveer 50, er zijn 45 mensen omgekomen.

Zorgen om groeiende invloed salafisme

De groeiende invloed van het salafisme in Nederland blijft een zorg. Salafisten proberen in toenemende mate en op dwingende wijze een onverdraagzame, isolationistische en antidemocratische boodschap aan andere moslims op te leggen. Zij proberen ook, soms door intimidatie, voet aan de grond te krijgen in gematigde moskeeën en moskeebesturen.

Tegenstellingen hebben weerslag op verhoudingen in Nederland

De aanslag bij een moskee in Londen bevestigt dat de aanhoudende polarisatie rondom de islam niet zonder gevolgen blijft. In Nederland is al jarenlang sprake van agressie tegen moskeeën.

Ook ontwikkelingen in het buitenland hebben hun weerslag op verhoudingen in Nederland. De afgelopen maanden heeft de Turkse campagne over het grondwetreferendum voor de nodige polarisatie gezorgd. De bestaande scheidslijnen in de Turkse diaspora in Europa zijn hierdoor verder verdiept.

Verder kunnen de aanhoudende protesten in de provincie Al Hoceima, in het noorden van Marokko, leiden tot onrust binnen de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap.

Aanslagen voorkomen door arrestaties

De complexe dreiging is een grote uitdaging voor de Nederlandse samenleving. De autoriteiten in westerse landen doen er alles aan om deze het hoofd te bieden. Daarbij worden geregeld successen geboekt. Ook in de afgelopen periode zijn door arrestaties in verschillende Europese landen aanslagen voorkomen. Dit toont aan dat de veiligheidsdiensten intensief bezig zijn met detectie, opsporing en vervolging van mogelijke terroristen. Het is helaas onmogelijk om alle aanslagen te voorkomen.