CTIVD publiceert toezichtsrapport over automated OSINT (NR74)

Eerder vandaag heeft de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) een toezichtsrapport gepubliceerd over geautomatiseerd openbronnenonderzoek van de AIVD en MIVD.

Zoals de CTIVD in haar rapport constateert, heeft de praktijk van automated OSINT de afgelopen jaren een groei doorgemaakt. In onderzoeken kijken diensten altijd eerst of er informatie beschikbaar is uit open bronnen.

Daarmee kan vaak al een goede inschatting worden gemaakt over de mogelijke dreigingen voor de nationale veiligheid.

Mocht daarover onzekerheid blijven bestaan, dan kan het nodig zijn om met bepaalde mensen te gaan praten (human intelligence) of in een uiterst geval om een bijzonder inlichtingenmiddel in te zetten.

Geen onrechtmatigheden vastgesteld, aanbevelingen overgenomen

Het gebruik van automated OSINT zal zich in de toekomst verder ontwikkelen, waardoor er volgens de CTIVD extra waarborgen voor privacy nodig zijn.

De aanbeveling van de CTIVD om een specifieke wettelijke grondslag voor automated OSINT op te nemen met voldoende waarborgen, wordt overgenomen en meegenomen bij de wetswijziging van de Wiv 2017.

In het kader van de wettelijke zorgplicht voor gegevensverwerking, constateert de CTIVD daarnaast dat de diensten moeten weten hoe OSINT-tools werken en wat de herkomst en aard is van de bronnen die worden geraadpleegd.

De aanbeveling is om tot een helder toetsingskader te komen dat wordt omgezet in beleid, procedures en werkinstructies. De diensten zullen het toetsingskader binnen afzienbare tijd opstellen en de CTIVD betrekken in de uitwerking.

Tot slot zal in overleg met CTIVD worden bezien hoe de bevindingen van het toezichtsrapport breder binnen de Rijksoverheid bekend worden gesteld.