Jaarverslag TIB: stappen voorwaarts gezet
De extra inspanningen die de AIVD heeft verricht om groen licht te krijgen van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) voor de inzet van bepaalde bijzondere bevoegdheden heeft zijn vruchten afgeworpen. Het percentage afwijzingen is sterk gedaald. Werd het eerste half jaar nog iets meer dan 1 op de 20 verzoeken afgewezen (5,5%), sinds december is dat nu nog maar iets meer dan 1 op de 50 (2,1%). Dat staat in het jaarverslag van de TIB.
Spiegel voorgehouden
"De inzet van bevoegdheden die diep ingrijpen op de privacy moet met de hoogste waarborgen omgeven zijn. De TIB heeft ons het afgelopen jaar een spiegel voorgehouden," zegt directeur-generaal Dick Schoof.
"Mijn mensen hebben keihard gewerkt om te zorgen dat we doen wat de samenleving van ons verwacht: Nederland veilig houden binnen de regels van de rechtsstaat."
Kwaliteit toegenomen
De nieuwe werkwijze met een toetsingscommissie heeft het werk van de AIVD ingrijpend veranderd en vroeg om gewenning. Na een eerste tussenrapportage begin november heeft de AIVD extra maatregelen getroffen om het aantal afgewezen verzoeken terug te dringen. Er is bijvoorbeeld een intern team ingericht dat de verzoeken nog eens extra tegen het licht houdt.
De TIB schrijft in haar jaarverslag dat "de kwaliteit van de proportionaliteits- en subsidiariteitsafwegingen sinds de maatregelen zijn getroffen is toegenomen". Dit zit vooral in het beter toelichten van verzoeken voor de inzet van bijzondere bevoegdheden.
Ook het aantal vermijdbare fouten, bijvoorbeeld het ontbreken van stukken tekst in het verzoek, is aanzienlijk verminderd. "Sinds het begin van dit jaar merkt de TIB een positieve verandering", schrijft de commissie.
Voordat de AIVD een bepaalde bijzondere bevoegdheid mag inzetten is toestemming van de minister nodig. Daarna toetst de onafhankelijke TIB deze toestemming. Deze commissie is ingevoerd met de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) die op 1 mei 2018 in werking trad.
Onderzoeksopdrachtgerichte interceptie op de kabel
Sinds 1 mei 2018 heeft de AIVD de bevoegdheid om gegevens onderzoeksopdrachtgericht te intercepteren op de kabel. Met deze bevoegdheid kunnen grote hoeveelheden data verkregen worden.
De AIVD doorloopt stap voor stap een lang en zorgvuldig traject om de gerichtheid hiervan te waarborgen. De eerste vraag is steeds: welke verkeersstromen zijn relevant om de dreigingen die op Nederland afkomen zo goed mogelijk in kaart te brengen?
Zoals in het jaarverslag van de TIB staat is de toestemming voor kabelinterceptie gegeven. Voordat de AIVD deze bevoegdheid daadwerkelijk in kan zetten is beleid nodig. Daarmee zorgt de AIVD ervoor dat wat mag ook zorgvuldig gebeurt.
Daarnaast staat in de wet dat voor elke fase van kabelinterceptie opnieuw toestemming vereist is van de TIB. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) houdt toezicht op het interceptieproces.
Download hieronder het jaarverslag van de TIB.